وضع نظریۀ اخلاق در عصر مدرن؛ واکاوی نظریۀ اخلاق اصالت چارلز تیلور
Authors
abstract
در تاریخ اندیشۀ مدرن، دو نقطۀ عطف وجود دارد. اولی، انقلاب فلسفی- معرفتی دکارت است. ظهور و بسط فلسفۀ دکارت، به معنای زوال جهان بینی قرون وسطی، تولد سوژۀ انسانی و تغییرات اساسی در مباحث و موضوعات شاخه های گوناگون علمی بود. فلسفۀ او بر اندیشه های عصر جدید، مانند لیبرالیسم، دموکراسی، حقوق بشر، عقلانیت علمی و قانون گرایی روابط و نهادهای اجتماعی جدید مبتنی بود. برهمین اساس، هنجارها و داوری های اخلاقی دچار تغییرات بی سابقه ای شد. نقطۀ عطف دوم، در نیمۀ قرن بیستم رخ داد و بسیاری از اندیشه های عصر روشنگری را به افسانه و سراب تبدیل کرد. چارلز تیلور، یکی از نمایندگان چرخش فلسفی معاصر، معتقد است که معرفت شناسی طبیعت گرای دکارتی باعث غلبۀ تفسیر نسبی گرایانه، لذت گرایانه، اتمیستی و پوچ گرایانه از کنش اخلاقی و انحراف از آرمان اصالت اخلاقی مدرن شده است. وی افزون بر دفاع قاطع از ضرورت خودشکوفایی فردی و صداقت با خویشتن، دنبال فهم غنی تری از زندگی در چارچوب خیر های گریزناپذیر اخلاقی است. هدف از این پژوهش، ژرف اندیشی دربارۀ انسجام و کفایت اندیشۀ اخلاقی یکی از اندیشمندان برجستۀ فلسفۀ اخلاق معاصر است. این پژوهش نشان می دهد بازگشت نظریۀ اخلاقی تیلور به سنت رمانتیسیسم برای احیای تعالی اخلاقی نارساست و به فضیلت گرایی دینی بسیار نزدیک تر است تا آرمان اصالت مدرن. همچنین کمک گرفتن از منابع مختلف توجیه اخلاق اصالت، به ابهام ها و تعارض های نظریۀ وی افزوده است. چون تیلور فیلسوفی تحلیلی است، روش شناسی این پژوهش، تحلیلی- انتقادی است.
similar resources
نظریۀ اخلاق عرفانی عطار نیشابوری
در این نوشتار درصددیم اخلاق عرفانی عطار را در قالب یک نظریۀ اخلاقی منسجم تبیین سازیم تا براساس آن ملاک تعیین ارزش اخلاقی افعال از نظر وی مشخص شود. بررسی و تأمّل در اشعار عطار بیانگر آن است که سه نظریۀ متعارف اخلاق هنجاری یعنی نتیجهگرایی، وظیفهگرایی و فضیلتگرایی از دل آثار او استخراجپذیر است، امّا این سه نظریه هم با برخی مبانی خداشناختی و انسانشناختی اخلاق عرفانی عطار و هم با یکدیگر سازگار ن...
full textپایههای هستیشناختی نظریۀ اخلاق اطلاعات فلوریدی
مقاله حاضر قصد دارد که با جستجوی ریشههای هستیشناختی نظریۀ اخلاق اطلاعات فلوریدی، فهم عمیقتری را در باب پیشفرضهای آن در باب خدا، انسان و جهان به دست دهد. روش این مقاله، سندی (Documentary Research) و رویکرد آن تحلیل مفهومی (Conceptual Analysis) است. برای باز کردن یک مفهوم یا ارائه تحلیلهای بدیل دربارۀ آن، با استفاده از روش سندی مستندات اصلی که پایۀ استدلال هستند، جمعآوری کرده و با تکیه بر...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
اخلاق وحیانیPublisher: موسسه فرهنگی تحقیقاتی اسرا
ISSN 2383-3025
volume
issue مقالات آماده انتشار 2016
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023